Gonartroza – przyczyny, objawy i nowoczesne metody leczenia

Gonartroza, znana również jako choroba zwyrodnieniowa stawu kolanowego, to jedno z najczęstszych schorzeń układu ruchu. Dotyka zarówno osoby starsze, jak i młodsze, znacząco wpływając na jakość życia. W tym artykule przybliżymy przyczyny, objawy oraz nowoczesne, nieinwazyjne metody leczenia gonartrozy, które oferujemy w CRS Clinic.

Czym jest gonartroza?

Gonartroza, inaczej nazywana chorobą zwyrodnieniową stawu kolanowego, to przewlekłe i postępujące schorzenie układu ruchu. Polega na stopniowym zużywaniu się i degeneracji chrząstki stawowej w kolanie. Chrząstka stawowa to gładka, elastyczna tkanka pokrywająca powierzchnie kości w stawie, która pełni kluczową rolę w amortyzacji obciążeń oraz umożliwia płynne i bezbolesne ruchy. Dzięki niej kości nie trą bezpośrednio o siebie, co zapobiega ich uszkodzeniom.

W miarę postępu gonartrozy chrząstka staje się coraz cieńsza i mniej elastyczna, aż w końcu może całkowicie zaniknąć. To prowadzi do zwiększonego tarcia między kośćmi, powstawania wyrośli kostnych (osteofitów) oraz stanów zapalnych. Objawia się to bólem, sztywnością stawu, obrzękiem oraz ograniczeniem jego ruchomości. Pacjenci często odczuwają trudności w wykonywaniu codziennych czynności, takich jak chodzenie, wchodzenie po schodach czy wstawanie z krzesła.

Gonartroza może dotyczyć jednego lub obu kolan i jest jedną z najczęstszych przyczyn niepełnosprawności u osób dorosłych. Schorzenie to rozwija się zwykle powoli, a pierwsze objawy mogą być niezauważalne lub przypisywane zmęczeniu. Wczesne rozpoznanie i podjęcie odpowiednich działań terapeutycznych są kluczowe dla zahamowania postępu choroby i poprawy jakości życia pacjenta.

Możliwe przyczyny gonartrozy:

Rozwój gonartrozy jest wynikiem działania wielu czynników:

• Wiek – Naturalne zużycie chrząstki wraz z upływem lat jest jedną z głównych przyczyn gonartrozy. W miarę starzenia się organizmu, procesy regeneracyjne w stawach ulegają spowolnieniu. Chrząstka stawowa traci elastyczność i sprężystość, staje się cieńsza i bardziej podatna na uszkodzenia. Zmniejsza się także produkcja płynu maziowego, który pełni rolę „smaru” w stawie, co prowadzi do zwiększonego tarcia między powierzchniami stawowymi. To wszystko sprawia, że osoby starsze są bardziej narażone na rozwój choroby zwyrodnieniowej kolana.
• Otyłość – Nadmierna masa ciała znacząco zwiększa obciążenie stawów kolanowych. Każdy dodatkowy kilogram masy ciała przekłada się na wielokrotnie większy nacisk na kolana podczas chodzenia czy biegania. Otyłość nie tylko przyspiesza zużycie chrząstki stawowej, ale również sprzyja stanom zapalnym w organizmie, które mogą nasilać procesy degeneracyjne. Osoby z nadwagą są więc bardziej podatne na rozwój gonartrozy, a także mogą doświadczać bardziej nasilonych objawów choroby.

• Urazy i przeciążenia – Kontuzje sportowe, takie jak skręcenia, zwichnięcia czy uszkodzenia łąkotek, mogą prowadzić do nieprawidłowej biomechaniki stawu kolanowego. Nawet drobne urazy, jeśli są powtarzające się, mogą przyczynić się do mikrouszkodzeń chrząstki stawowej. Ciężka praca fizyczna, wymagająca dźwigania ciężarów lub długotrwałego stania, również zwiększa ryzyko przeciążeń stawów. Nieodpowiednia technika ćwiczeń, brak rozgrzewki czy niewłaściwe obuwie mogą dodatkowo obciążać kolana, przyczyniając się do przyspieszonego zużycia chrząstki.

• Choroby metaboliczne – Choroby takie jak cukrzyca czy dna moczanowa mają istotny wpływ na stan stawów. W cukrzycy dochodzi do zaburzeń mikrokrążenia, co może upośledzać odżywienie chrząstki stawowej i jej zdolności regeneracyjne. Dna moczanowa, wynikająca z podwyższonego poziomu kwasu moczowego we krwi, prowadzi do odkładania się kryształów moczanów w stawach, wywołując stany zapalne i uszkodzenia tkanek stawowych. Obie te choroby metaboliczne mogą przyspieszać procesy degeneracyjne w stawie kolanowym.

• Czynniki genetyczne – Predyspozycje rodzinne do chorób stawów odgrywają istotną rolę w rozwoju gonartrozy. Badania wykazały, że pewne geny mogą wpływać na jakość i wytrzymałość chrząstki stawowej oraz na tempo jej regeneracji. Jeśli w rodzinie występowały przypadki choroby zwyrodnieniowej kolana, ryzyko jej wystąpienia u potomków jest zwiększone. Czynniki genetyczne mogą również wpływać na budowę anatomiczną stawu, co może predysponować do jego nieprawidłowego obciążania.

• Nieprawidłowa biomechanika – Wady postawy, takie jak koślawość lub szpotawość kolan, oraz deformacje stóp, np. płaskostopie, mogą prowadzić do nierównomiernego rozkładu obciążeń w stawie kolanowym. Nieprawidłowa biomechanika ruchu sprawia, że niektóre części stawu są nadmiernie przeciążane, co przyspiesza zużycie chrząstki w tych obszarach. Ponadto, niewłaściwe ustawienie miednicy czy kręgosłupa może wpływać na mechanikę kolan, zwiększając ryzyko rozwoju gonartrozy. Korekta wad postawy poprzez odpowiednie ćwiczenia czy zastosowanie wkładek ortopedycznych może pomóc w równomiernym rozkładzie sił działających na staw.

Objawy gonartozy

Gonartroza rozwija się stopniowo, a jej objawy mogą być początkowo subtelne i łatwe do przeoczenia. W miarę postępu choroby symptomy stają się bardziej wyraźne, wpływając negatywnie na codzienne funkcjonowanie pacjenta. Oto najczęstsze objawy gonartrozy:

• Ból kolana – Jednym z pierwszych i najbardziej charakterystycznych objawów gonartrozy jest ból kolana. Początkowo pojawia się on głównie podczas wysiłku fizycznego, takiego jak chodzenie, bieganie czy wchodzenie po schodach. Pacjenci mogą odczuwać dyskomfort po dłuższym staniu lub siedzeniu. Z czasem ból może występować również w spoczynku, a nawet w nocy, zakłócając sen i regenerację organizmu. W miarę postępu gonartrozy ból staje się coraz bardziej dokuczliwy, utrudniając wykonywanie nawet prostych czynności.

• Sztywność stawu– Sztywność stawu kolanowego to kolejny częsty symptom gonartrozy. Jest ona szczególnie odczuwalna po okresie bezruchu, na przykład po przebudzeniu rano lub po długim siedzeniu. Pacjenci mogą mieć trudności z rozpoczęciem ruchu, a pierwsze kroki mogą być bolesne i niepewne. Sztywność zwykle ustępuje po „rozruszaniu” stawu, ale w zaawansowanych stadiach choroby może utrzymywać się przez cały dzień, znacznie ograniczając aktywność fizyczną.

• Obrzęk i zaczerwienienie – Gonartroza często prowadzi do stanu zapalnego w obrębie stawu kolanowego. W wyniku tego może pojawić się obrzęk i zaczerwienienie skóry wokół kolana. Obrzęk jest efektem nagromadzenia płynu stawowego lub reakcji zapalnej błony maziowej. Pacjenci mogą odczuwać uczucie ciepła w okolicy stawu, a obrzęk może dodatkowo ograniczać ruchomość kolana. Objawy te są sygnałem, że gonartroza postępuje i wymaga interwencji specjalisty.

• Trzeszczenia – Podczas ruchu stawu kolanowego osoby z gonartrozą mogą słyszeć i odczuwać trzeszczenia, skrzypienie lub odgłosy tarcia. Jest to spowodowane nierównymi powierzchniami stawowymi i degradacją chrząstki, która normalnie zapewnia gładki ruch kości względem siebie. Trzeszczenia mogą być szczególnie zauważalne podczas zginania i prostowania kolana. Ten objaw gonartrozy wskazuje na zaawansowane zmiany degeneracyjne w stawie.

• Ograniczenie ruchomości – Postępująca gonartroza prowadzi do stopniowego ograniczenia ruchomości stawu kolanowego. Pacjenci mogą mieć trudności z pełnym zgięciem lub wyprostem kolana, co utrudnia wykonywanie codziennych czynności, takich jak wstawanie z krzesła, wchodzenie po schodach czy klękanie. Ograniczenie ruchomości wpływa negatywnie na jakość życia, zmuszając do rezygnacji z aktywności, które wcześniej nie sprawiały problemu. W skrajnych przypadkach gonartroza może prowadzić do całkowitej sztywności stawu.

• Uczucie niestabilności – Wrażenie niestabilności lub „uciekania” kolana jest częstym objawem gonartrozy. Pacjenci mogą odczuwać, że staw nie jest w stanie utrzymać ciężaru ciała, co zwiększa ryzyko upadków i urazów. Uczucie niestabilności wynika z osłabienia struktur stawu, takich jak więzadła i mięśnie, oraz z degradacji chrząstki stawowej. Ten symptom gonartrozy jest szczególnie niebezpieczny dla osób starszych, u których upadki mogą prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych.

Diagnostyka gonartrozy

Wczesne rozpoznanie gonartrozy jest kluczowe dla skutecznego leczenia i zapobiegania dalszemu postępowi choroby. Im wcześniej zostanie postawiona diagnoza, tym większe szanse na zachowanie pełnej funkcjonalności stawu kolanowego i uniknięcie poważniejszych interwencji medycznych. W CRS Clinic oferujemy kompleksową diagnostykę, która obejmuje:

Pierwszym etapem diagnostyki jest szczegółowy wywiad lekarski. Nasz specjalista dokładnie omówi z Tobą dolegliwości, takie jak:

Wywiad lekarski

Pierwszym etapem diagnostyki jest szczegółowy wywiad lekarski. Nasz specjalista dokładnie omówi z Tobą dolegliwości, takie jak:

• Charakter bólu: kiedy się pojawia, co go nasila lub łagodzi.
• Historia choroby: wcześniejsze urazy kolana, przebyte operacje, choroby przewlekłe.
• Styl życia: poziom aktywności fizycznej, rodzaj wykonywanej pracy.
• Obciążenia rodzinne: czy w rodzinie występowały przypadki chorób stawów.

Wywiad pozwala zidentyfikować czynniki ryzyka i ukierunkować dalsze badania.

Badanie fizykalne

Następnie przeprowadzane jest badanie fizykalne, które obejmuje:

• Ocenę ruchomości stawu: lekarz sprawdza zakres ruchu kolana, zarówno w zgięciu, jak i wyproście, oraz ocenia, czy ruchom towarzyszy ból lub trzeszczenia.
• Siłę mięśniową: badanie mięśni otaczających staw kolanowy w celu wykrycia ewentualnych osłabień, które mogą wpływać na stabilność stawu.
• Stabilność stawu: testy funkcjonalne pozwalające ocenić integralność więzadeł i innych struktur stabilizujących kolano.
• Obecność obrzęku czy zaczerwienienia: wskazujące na stan zapalny lub nagromadzenie płynu w stawie.
• Palpację: dotykowe badanie struktury stawu w celu wykrycia bolesnych miejsc czy zmian anatomicznych.

Badania obrazowe

Aby dokładnie ocenić stopień zaawansowania gonartrozy i zidentyfikować ewentualne uszkodzenia struktur wewnątrzstawowych, wykonujemy szereg badań obrazowych:

1.USG (Ultrasonografia)

• Wykonywane na miejscu, w czasie konsultacji: Dzięki temu nie musisz czekać na dodatkowe wizyty czy skierowania.
• Ocena tkanek miękkich: pozwala na wizualizację ścięgien, więzadeł, mięśni oraz wykrycie ewentualnych torbieli czy zmian zapalnych.
• Obecność płynu w stawie: nadmierna ilość płynu może świadczyć o stanie zapalnym lub innych patologicznych procesach.

2.MRI (Rezonans Magnetyczny)

• Szczegółowa analiza stawu i otaczających go struktur: MRI to zaawansowane badanie obrazowe, które dostarcza bardzo dokładnych informacji o stanie chrząstki stawowej, łąkotek, więzadeł i kości.
• Bezpieczne i nieinwazyjne: wykorzystuje pole magnetyczne, nie narażając pacjenta na promieniowanie rentgenowskie.
• Wykrywanie wczesnych zmian: pozwala na identyfikację nawet drobnych uszkodzeń, co jest kluczowe w początkowych stadiach gonartrozy.

2.RTG (Rentgenogram)

• Ujawnia zmiany w strukturze kostnej: takie jak zwężenie szpary stawowej, obecność wyrośli kostnych (osteofitów) czy deformacje kości.
• Ocena osi kończyny: ważna w przypadku podejrzenia nieprawidłowego obciążania stawu kolanowego.
• Szybkie i dostępne: podstawowe badanie, które często stanowi pierwszy krok w diagnostyce chorób stawów.

Nowoczesne metody leczenia niechirurgicznego

W CRS Clinic stawiamy na nowoczesne, nieinwazyjne metody leczenia gonartrozy, które mają na celu złagodzenie objawów, poprawę funkcji stawu i spowolnienie postępu choroby.

Iniekcje dostawowe pod kontrolą USG: 

• Kwas hialuronowy: Poprawia właściwości płynu stawowego, działając jak „smar” dla stawu.
• Osocze bogatopłytkowe (PRP): Stymuluje naturalne procesy regeneracyjne organizmu.
• Blokada kolana: W krótkim czasie obniża objawy bólowe kolana. 

Zabieg sonochirurgiczny 

• KRIOLEZJA: Zamraża zakończenia nerwowe dzięki czemu pacjent bezpośrednio po zabiegu przestaje odczuwać ból kolana

Rehabilitacja

• Fizjoterapia indywidualna: Ćwiczenia dobrane do potrzeb pacjenta wzmacniają mięśnie wokół kolana, poprawiając stabilność stawu.
• Kinezyterapia: Terapia ruchem, która poprawia elastyczność i zakres ruchu.
• Ćwiczenia propriocepcji: Poprawa czucia głębokiego i koordynacji.

Farmakoterapia

• Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne: Pomagają w redukcji bólu i stanu zapalnego.
• Suplementy diety: Preparaty zawierające glukozaminę i chondroitynę wspierają odbudowę chrząstki.
• Miejscowe preparaty przeciwbólowe: Maści i żele łagodzące dolegliwości.

Fizykoterapia

• Laseroterapia: Przyspiesza procesy gojenia i redukuje stan zapalny.
• Ultradźwięki: Poprawiają ukrwienie i metabolizm tkanek.
• Elektroterapia: Łagodzi ból poprzez stymulację nerwów.

Profilaktyka

Zapobieganie gonartrozie polega na:

• Utrzymaniu prawidłowej masy ciała: Nadmierna waga zwiększa obciążenie stawów kolanowych, co przyspiesza ich zużycie i prowadzi do degeneracji chrząstki. Redukcja masy ciała nawet o kilka kilogramów może znacząco zmniejszyć nacisk na kolana, redukując ryzyko rozwoju gonartrozy. Warto wprowadzić zdrowe nawyki żywieniowe, unikać przetworzonej żywności i spożywać więcej warzyw oraz owoców.

• Regularnej aktywności fizycznej: Ćwiczenia wzmacniające mięśnie otaczające kolano, takie jak pływanie, jazda na rowerze czy nordic walking, poprawiają stabilność stawu i zwiększają jego ruchomość. Regularna aktywność fizyczna pomaga także w utrzymaniu prawidłowej masy ciała. Ważne jest jednak, aby unikać sportów kontaktowych i intensywnych ćwiczeń obciążających stawy.

• Zdrowej diecie: Bogatej w antyoksydanty i składniki odżywcze dla stawów.

• Unikaniu przeciążeń: Odpowiednie planowanie wysiłku fizycznego i unikanie nagłych, intensywnych obciążeń stawów kolanowych jest kluczowe. Należy dbać o prawidłową technikę wykonywania ćwiczeń, korzystać z odpowiedniego obuwia amortyzującego oraz robić regularne przerwy podczas długotrwałego wysiłku. W codziennych czynnościach warto zwracać uwagę na ergonomię ruchu.

• Wczesnej interwencji: Szybkie reagowanie na pierwsze objawy choroby pozwala na wdrożenie skutecznych metod leczenia i zapobieganie dalszemu postępowi gonartrozy. Regularne konsultacje ze specjalistami, takimi jak lekarze ortopedzi czy fizjoterapeuci z CRS Clinic, umożliwiają monitorowanie stanu stawów i dostosowanie terapii do indywidualnych potrzeb pacjenta.

Dlaczego warto wybrać CRS Clinic?

W CRS Clinic oferujemy:

• Doświadczony zespół specjalistów: Nasi lekarze i fizjoterapeuci są ekspertami w leczeniu chorób stawów.
• Indywidualne podejście: Terapia dostosowana do potrzeb każdego pacjenta.
• Nowoczesne metody leczenia: Wykorzystujemy najnowsze osiągnięcia medycyny regeneracyjnej.
• Kompleksowa opieka: Od diagnostyki po pełną rehabilitację.
• Przyjazna atmosfera: Dbamy o komfort i dobre samopoczucie naszych pacjentów.

Podsumowanie

Gonartroza to schorzenie, które może znacząco wpływać na codzienne funkcjonowanie. Dzięki nowoczesnym, nieinwazyjnym metodom leczenia dostępnym w CRS Clinic, istnieje możliwość skutecznego zarządzania objawami i poprawy jakości życia. Jeśli odczuwasz dolegliwości związane z gonartrozą, nie zwlekaj – skonsultuj się z naszymi specjalistami.

---

Nie pozwól, aby ból kolan ograniczał Twoją aktywność. Umów się na wizytę w CRS Clinic i odzyskaj pełnię ruchu!